Тааттаҕа олохсуйбут Андросовтар учуутал династиялара үйэлэри ситимниир

578

Баайаҕа нэһилиэгэр от ыйыгар бэрт сэргэх, сонун тэрээһин ыытылынна. Ааттара кыһыл көмүс буукубаттан суруллар учууталлар: Семен Константинович Андросов төрөөбүтэ 100, кини кэргэнэ Марина Александровна Андросова төрөөбүтэ 95 сылларыгар анаммыт тэрээһини оҕолоро, сиэннэрэ, аймахтара көҕүлээтилэр.


Нэһилиэк былыргыттан тумус туттар дьоно Семен Константинович уонна Марина Александровна Андросовтар Баайаҕа Томторун үөрэҕин кыһатын устуоруйатыгар учуутал, уһуйааччы, иитээччи, салайааччы быһыытынан дьоһун миэстэни ылбыттара, дьон-сэргэ өйүгэр-санаатыгар умнуллубат үйэлээх өйдөбүлү хаалларбыттара. Төрүттэммитэ 145 сыл буолбут Баайаҕа нэһилиэгин, Таатта (Алексеевскай) орйуонун ыччата Үрдүккэ, Сырдыкка, Кэрэҕэ тардыһыыларыгар, олоххо дабайыыларыгар суолдьут сулус буолбуттара, киэҥ аартыгы арыйбыттара.

Идэлэринэн уонна улахан дьиэ кэргэн ийэтэ, аҕата буолан туран, Семен Константинович уонна Марина Александровна төрөөбүт дойдуга сөҕүрүйбэт тапталы, үлэ киһитигэр ытыктабылы, ситиһииттэн үөрүүнү иҥэринэргэ, үчүгэйи, кэрэни үрдүктүк тутарга үөрэнээччилэрин, оҕолорун ииппииттэрэ-үөрэппиттэрэ күн бүгүн махталынан ахтыллар.

Оҕолоро Владимир, Зинаида, Агафья, Александр, Валентина, балтылара Розалина Ивановна биһиктэрин ыйаабыт, кииннэрин түһэрбит Баайаҕаларын кытта сибээһи быспаттар, ханна да олордоллор, үлэлээтэллэр, сырытталлар «Мин Баайаҕабын!» диэн киэн тутта этэллэр. Төрөппүттэрэ эркээйи охсубут суолларын кэҥэтэн, дириҥ ис хоһоонноон, 2007 сылтан Семен Константинович, Марина Александровна, Ксения Александровна Андросовтар ааттарынан «Биһирэбил бириэмийэлэрин» нэһилиэк социальнай-экономическай сайдыытыгар үлэлэрин, ыччаты иитиигэ-үөтиигэ кылааттарын киллэрэр бастыҥ ыаллар, тыа сирин сайдыытын урууллуур дьиэ кэргэттэр ылаллара үтүө үгэскэ кубулуйда.

Маннык үрдүк Бэлиэни ылбыт ыалларын Николай Яковлевич, Екатерина Дмитрьевна Белолюбскайдар, Афанасий Михайлович, Ксения Николаевна Поповтар, Илья Васильевич, Зоя Романовна Луковцевтар, Афанасий Афанасьевич, Марианна Семеновна Башариннар, Василий Васильевич, Розалия Николаевна Хатылаевтар, Гаврил Гаврильевич, Галина Иннокентьевна Неустроевтар, Семен Прокопьевич Винокуров, Июлия Николаевна Скрябина дьиэ кэргэттэрэ, Павел Павлович, Матрена Николаевна Андросовтар, Борис Федорович, Федора Борисовна Неустроевтар, Петр Борисович, Екатерина Николаевна Апросимовтар буолаллар. Быйылгы үбүлүөйдээх тэрээһин «Биһирэбил бэлиэтин» стипендиятын Дмитрий Дмитрьевич уонна Зоя Иннокентьевна Андросовтар тутан үөрдүлэр.

Семен Константинович уонна Марина Александровна олорбут олохторо, үлэлээбит үлэлэрэ оҕолоругар, сиэннэригэр анаммытын, үтүө үтүөнэн төлөнөрүн бу кэмҥэ үчүгэйдик өйдөөтүбүт. Бу тэрээһиҥҥэ кытта сылдьан, Борис Федорович-Мандар Уус: «Эн бэйэҥ ааккынан, үлэҕинэн, олоххунан кэскилгин, олоххун түстүүгүн, оҥороҕун. Онон ааккытын үрдүктүк тутуҥ» диэн дириҥ, улаҕалаах, бөлөһүөктүү этиитин өйдөөн кэллим.

Семен Константинович уонна Марина Александровна Андросовтар Баайаҕа, Уус Таатта, Ытык Күөл оскуолаларыгар үлэлээн, бу нэһилиэктэр сайдыыларыгар бүтүн олохторун анаабыттара. Бэйэлэрин идэлэригэр оҕолорун, сиэннэрин, хаан аймахтарын уһуйан, РСФСР үөрэҕириигэ туйгуна, Саха АССР оскуолаларын үтүөлээх учуутала Семен Константинович Андросов педагогическай династияны төрүттээбитэ. Бүтүн династия ыстааһа 640 сылга тэҥнэстэ. Андросовтар учуутал династияларын бэрэстэбиитэллэрэ утуму кэҥэтэн, республика араас улуустарын оскуолаларыгар араас идэлээх учууталларынан, иитээччилэринэн, уһуйааччыларынан үлэлииллэр.

Бу ураты дириҥ ис хоһоонноох тэрээһин өрөгөй чааһынан «Учуутал династията» бэлиэни туттарыы буолла. Бэлиэни туттулар СР үөрэҕин үтүөлээх үлэһитэ, ССРС, РСФСР үөрэҕириигэ туйгуна, Таатта улууһун Бочуоттаах гражданина Андросова Татьяна Игнатьевна, РСФСР үөрэҕириигэ туйгуннара Габышева Анна Аммосовна, Молонов Владимир Дугарович, Саха АССР оскуолаларын үтүөлээх учуутала Потапова Розалина Ивановна, СР үөрэҕириигэ туйгуннара Андросов Владимир Семенович, Матвеев Иван Петрович, СР култуураҕа туйгуна Андросов Петр Петрович, учууталлар Габышева Светлана Валентиновна, Сивцева Саргылана Валентиновна, Слепцова Мария Афанасьевна, Слепцова Елена Владимировна, Андросова Ксения Александровна, Андросов Семен Дмитрьевич, Андросова Фекла Семеновна.

Семен Константинович географ, Марина Александровна история учууталлара буолан, нэһилиэктэрин устуоруйатын үөрэтиигэ, бастакы кыраайы үөрэтэр мусуойу аһыыга аан аспыт дьон буолаллар. Бу сүҥкэн суолталаах саҕалааһыны бырааттара, саха тылын уонна литературатын учууталынан сааһын тухары төрөөбүт Баайаҕатын оскуолатыгар үлэлээбит Поликарп Александрович, кийииттэрэ, оскуола пионер-баһаатайынан, Ленинскэй хос, кэлин оскуола, нэһилиэк мусуойун сэбиэдиссэйинэн эмиэ сааһын тухары үлэлээбит Татьяна Игнатьевна салҕаан, республикаҕа, Россия араас муннуктарыгар да биллэр үлэлээх мусуой оҥорбуттара. Бу утуму билигин нэһилиэк мусуойун салайааччытынан үлэлиир, Баайаҕа бастыҥ кийиитэ буолбут, сааһын тухары нуучча тылын уонна литературатын учууталынан Баайаҕа орто оскуолатыгар үлэлиир Галина Иннокентьевна Неустроева салгыыр. Бу бэлиэ тэрээһин кэмигэр олохтоох орто оскуола педагогическай Сэбиэтин быһаарыытынан мусуойга Андросовтар учуутал династияларын аата иҥэрилиннэ. Дьэ, бу дьиҥнээх сүдү суолталаах саҕалааһыны билинии уонна үрдүк сыанабыл буолар.

Таас оскуолабыт таһын көстүүлээх өттүгэр учуутал династияларга, дьиэ кэргэттэргэ аналлаах «Учууталга сүгүрүйүү» аллея быйыл саас аһыллыбыта. Манна бастакынан стеллаҕа өйдөбүнньүк бэлиэни Андросовтар астылар.

Оҕолор уонна сиэннэр аҕаларын, эһэлэрин Семен Константинович, ийэлэрин, эбэлэрин Марина Александровна чиэстэригэр киэҥ түһүлгэни төрүттээтилэр, аймахтарын, ытык кырдьаҕастарын түмтүлэр, сандалы тула олорон сэһэргэстилэр, ырыаны-тойугу оройуттан туттулар. Бу ис сүрэхтэн, истиҥ санааттан, дууһаттан тэриллибит тэрээһин кэрэ кэпсээн, уос номоҕо буолан уһуннук иһиллиэҕэ.

Семен Константинович уонна Марина Александровна Андросовтар сырдык мөссүөннэрэ, үтүө бэйэлэрэ оҕолорун, сиэннэрин, аймахтарын, биир дойдулаахтарын өйдөрүгэр-санааларыгар Учуутал, Патриот, Гражданин быһыытынан үйэлэргэ хаалыахтара, өлбөт үйэлэниэхтэрэ.