Үөһээ Бүлүү баһаарынай этэрээтэ 2016 сыл түмүгүнэн өрөспүүбүлүкэҕэ бастыҥ үлэлээх этэрээт аатын сүктэ. Тэрилтэ салайааччыта Виктор Новиков Үөһээ Бүлүү улууһун бочуоттаах олохтооҕо, Россия бочуоттаах донора, СӨ баһаарынай сулууспа бэтэрээнэ. Виктор Константинович бастыҥ салайааччы, Сардаана Романова бастыҥ инструктор аатын ыланнар управление бочуотун дуоскатыгар киирдилэр. Кинилэри улахан ситиһиилэринэн эҕэрдэлээн туран, тэрилтэ салайааччытын Виктор Новиковы кытары үлэ-хамнас туһунан кэпсэттим.
Кэпсэтиибит саҕаланыытыгар билиһиннэрдэххэ, Виктор Константинович баһаарынай этэрээккэ үлэтин 1991 сыллаахтан саҕалаабыта. Аан бастаан байыаһынан, суоппарынан, ыстаарсай суоппарынан, ол кэннэ отделение командирынан. Салгыы караул начальнигынан, онтон 1 №-дээх чаас начальнигынан, 2012 сылтан этэрээт начальнигынан үлэлии олорор.
Этэрээт уопсайа 99 үлэһиттээх, ол иһигэр үс инструктор, ГДЗС маастара, кадр отделын исписэлииһэ бааллар. 12 үлэһит СӨ баһаарынай сулууспа бэтэрээнэ, 15 киһи СӨ баһаарынай сулууспа туйгуна, «Баһаарга хорсунун иһин» мэтээллээх алта дьоруойдаах. 7 чаастан 6-та 10-нуу үлэһиттээх МПЧ (малочисленная пожарная часть). Итиэннэ быйылгы дьылга үктэнэн баран, нэһилиэктэргэ үлэлии олорор ДПК-ларга (добровольная пожарная команда) хас биирдиилэригэр баһаарынай массыына бэриллэн, үлэлииллэригэр улахан көмөлөөх буолла. Онтон 1 №-дээх Үөһээ Бүлүүтээҕи чааһы эдэр, кэскиллээх салайааччы Олимпий Харлампьев тутан олорор.
— Бары түмсүүлээхтик үлэлээн, баһаартан сэрэтэр үлэни тэрээһиннээхтик ыытан, этэрээт начальнигын солбуйааччы Леонид Семенов докумуону сөптөөхтүк толорон, дьаһайан, үлэ бөҕөнү үлэлээн, өрөспүүбүлүкэҕэ бастыҥ көрдөрүүлээх гарнизон аатын сүктүбүт. Бу иннинэ араас таһымнаах күрэхтэһиилэргэ кыайталыыр этибит. Арай, уопсай үлэ түмүгүнэн улууспут бу курдук бастыы илигэ. Онон кыайыылаах аатын сүгүү, бочуот дуоскатыгар киирии улахан ситиһии диэн сыаналыыбыт.
Санатар буоллахха, икки өрүттээх сөбүлэҥ быһыытынан, Үөһээ Бүлүүтээҕи техникумҥа баһаарынай сулууспа байыастарын үөрэтэн таһаарар салаа арыллан үлэлээбитэ үһүс сылыгар барда. Сыл саҕаланыыта техникум баазатыгар өрөспүүбүлүкэ атын этэрээттэригэр холобур буолар тепло-дымокамера тутан үлэҕэ киллэрбиттэрэ байыастар дьарыктаналларыгар, ону сэргэ техникум устудьуоннара үөрэнэллэригэр улаханнык туһалаата. «Онон уолаттар барьеры ааһаннар, буруоҕа куттаммакка киирэллэригэр көмөлөөх буолла», — диэн Виктор Константинович этэр.
— Бүтүн өрөспүүбүлүкэ таһымыгар холобур буолар гарнизон үлэтин туһунан билиэн-көрүөн баҕалаах элбэҕэ чахчы. Онон ааҕааччыларга анаан кылгастык да буоллар кэпсии түһэриҥ буоллар.
— Улуустааҕы баһаарынай этэрээккэ үлэлээн ааспыт дьоммутун-сэргэбитин, бэтэрээннэрбитин, дьоруойдарбытын үйэтитэр сыаллаах балаҕан ыйыгар «Үтүө өйдөбүл» скверин үөрүүлээх быһыыга-майгыга аспыппыт. Бу үлэбитин атын улуус этэрээттэригэр холобур кэриэтэ көрдөрөннөр, санаабыт өрө көтөҕүллэ түспүтэ.
Маны таһынан, быйыл түөлбэлэри кытары сэрэтэр үлэ боппуруоһугар күүскэ үлэлэстибит. Баһаар тахсыытын ахсаана, тэҥнээн көрөр эбит буоллахха, ааспыт 2015 сылы кытары тэҥ. Эбиллибэтэ диэн үөрүөх эрэ тустаахпыт. Уопсай түмүгү таһаарарга олус элбэх критерийи көрөллөр. Аҥардастыы биһиги эрэ үлэбит сыаналанар буолбатах, бу хас биирдии нэһилиэк баһылыга, тэрилтэ салайааччыта тэҥҥэ үлэлэһэн, бастыҥ көрдөрүү тахсара ситиһиллэр. Баһаартан сэрэхтээх буолууга сөптөөх үлэ ыытыллан, баар ирдэбиллэри толороннор, нэһилиэнньэ баһаартан сэрэхтээх буолууну сөпкө өйдөөн, быйыл баһаарбыт аҕыйах. Онон кинилэр көмөлөрө улахан дии саныыбын.
Аны туран, быйыл өрөспүүбүлүкэттэн өйөбүл быһыытынан элбэх оҕолоох, ону сэргэ социальнай өттүнэн өйөбүлгэ наадыйар 150 ыалга буруо тахсар түгэнигэр тыаһаан-ууһаан биллэрэр сигнализация баар буолла. Биирдии ыалга үстүү-түөртүү устуукаҕа тиийэ оҥороммут, уопсайа 541 сигнализация туруорулунна. Испииһэги социальнай управление оҥорбута, онно эбии инструктордар сэрэтэр үлэни ыытыы бириэмэтигэр кэрийэн көрбүт-истибит ыаллара бу испииһэккэ киирдилэр.
-Үөһээ Бүлүүгэ ыытыллыбыт Бүлүү бөлөх улуустарын баһаарынай-прикладной спорт көрүҥнэрин спартакиадатыгар бастаабыккыт. Салгыы финалга кыттыыны ылбыккыт. Уопсайынан, далааһыннаах күрэстэргэ кыттыыгыт хайдаҕый?
— Дьокуускай куоракка өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллыбыт күрэстэһии финалыгар кыттыбыппыт. Алта көрүҥтэн үһүгэр биһиги уолаттарбыт бастаталаатылар. Ол курдук, 1 №-дээх чаас байыаһа Тимофей Мойтохонов 100 м. уһуҥҥа мэһэйдээх сүүрүүгэ уонна Тамалакааннааҕы 7 №-дээх чаас караулун начальнига Павел Терентьев быа баайыытыгар, ону тэҥэ магистраль тардыытыгар иннилэрин биэрбэтилэр. Онтон кэнники үс көрүҥҥэ, баһаарынай массыынаттан рукав тардан уу биэриитэ кыаллыбакка, үс иһигэр киирбэккэ хаалбыппыт. Инньэ гынан төрдүс миэстэ буоллубут.
Суоппардар күрэхтэһиилэригэр 1 №-дээх чаас суоппара Айаал Прокопьев кыттыбыта. Манна эмиэ алта көрүҥтэн иккитигэр үһүс миэстэлэри ылбыта. Бу эмиэ үчүгэй көрдөрүү.
— Эһигини улууска ыытыллар бары тэрээһиннэргэ көхтөөхтүк кыттар биир сүрүн күүстээх тэрилтэнэн билинэбит. Ону таһынан тэрилтэҕит көҕүлээһининэн улуус, Бүлүү бөлөх улуустарыгар күрэхтэһиилэри ыытаҕыт. Бу туһунан кэпсээ эрэ.
— Спорт эйгэтигэр, быйылгы сылга, тэрилтэлэр икки ардыларыгар ыытыллыбыт улуустааҕы спартакиадаҕа 1-кы миэстэни ыламмыт үөрэн олоробут. Онтон күрэхтэһиилэр тустарынан кэпсиир буоллахха, сыл ахсын баһаарынайдар таһымнарын үрдэтэр сыаллаах пожарнай биатлон ыытабыт. Нам нэһилиэгиттэн төрүттээх бырааттыы Олег, Николай Андреевтар кэриэстэригэр пожарнай-прикладной спорт көрүҥнэригэр күрэхтэһиини 2015 сыллаахха тэрийбиппит. Итиэннэ икки сылга биирдэ «Баһаарга хорсунун иһин» мэтээллээх 6 дьоруойбут бириистэригэр мас тардыһыытыгар күрэхтэһии ыытабыт. Бүлүү бөлөх улуустарын икки ардыларыгар биэс сылга биирдэ ыытыллар баһаарынайдар спартакиадаларын Үөһээ Бүлүүгэ тэрийии үгэскэ кубулуйбута.
— Ахсынньы 27 күнүгэр — Россия быыһааччыларын, 29 күнүгэр — Саха сиригэр баһаарынайдар күннэрэ. Профессиональнай бырааһынньыккыт чугаһаабытынан эҕэрдэлээн туран, баҕа санааҕытын тиэрдэргитигэр көрдөһөбүн
— Кэлэн иһэр профессиональнай бырааһынньыкпытынан баһаарынайга үлэлээн ааспыт бэтэрээннэрбитин, биһиги тэрилтэбитигэр сыһыаннаах дьону барыларын итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибин! Кэлэн иһэр Саҥа дьылынан Үөһээ Бүлүү дьонугар-сэргэтигэр нус-бааччы олоҕу, үөрүүнү, ситиһиини баҕарабын! Баһаартан сэрэхтээх буоларгытын умнумаҥ! Онтон байыастарга чэгиэн доруобуйаны, дьоллоох олоҕу!