Кэбээйи нэһилиэгэр олунньу ый 30-31 күннэригэр аҕалар түмсүүлэрин бастакы тэрээһинэ — бильярдка улуустааҕы турнир — буолан ааста. Күрэхтэһии сүрүн сыалынан-соругунан чөл олоҕу көҕүлээһин, бильярд көрүҥүн нэһилиэнньэ киэҥ араҥатыгар тарҕатыы, эр дьон бииргэ сомоҕолоһуутун тэрийии буолар.
Мастаахтан, Арыылаахтан, Мукучуттан, Тыайаттан бильярд курдук сымсаны, булугас өйү, сөптөөх быһаарыныыны ылары, сыалы ситиһэри ирдиир спорт биир көрүҥэр күрэхтэһэ кэллилэр ыал аҕалара, эһээлэрэ, чөл олоҕу тутуһааччылар.
Турнир аһыллыытын үөрүүлээх чааһын култуура сайдыытын киинин иһинэн үлэлиир Кэбээйи нэһилиэгин “Дархан” аҕам саастаах аҕалар түмсүүлэрин салайааччыта Н.А.Данилов аста. Николай Алексеевич хаары, тибиини билиммэккэ тэйиччи сытар нэһилиэктэртэн, сорохтор буранынан кэлбиттэрин бэлиэтээтэ, эҕэрдэлээтэ уонна махтанна. Салгыы тылы ылла СӨ “Водоканал” АО генеральнай директора, биир дойдулаахпыт Г.П.Левин.
“Бильярд Бүлүү, Үөһээ Бүлүү улуустарыгар лаппа сайынна. Бу улуус спортсменнара олус көхтөөхтөр. Өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллар турнирдарга бириистээх миэстэлэргэ тиксэллэр. Кэлин Анаабыр уонна Томпо улуустара тахсан эрэллэр. Бу улуустартан күүстээх спортсменнар билиннилэр. Биһиги өрөспүүбүлүкэбит чиэһин көмүскүү Уһук Илиҥҥэ тиийэ күрэхтэһэр буоллулар.
Мин төрөөбүт улууспар спорт бу көрүҥэ саҕаланан эрэриттэн, сэҥээрээччилэр элбээн эрэллэриттэн олус үөрэбин. Улууспут өрөспүүбүлүкэҕэ тахсарын баҕарабын. Бэтэрээн оонньооччулар да, эдэр ыччаттар да лаппа бааллар эбит диэн үөрэбин.
Бу оонньуу киһи доруобуйатыгар, толкуйугар олус туһалаах. Син биир саахымат тэҥэ буолар. Дьаныардаахтык дьарыктанар буоллахха ситиһии да баар буолуон сөп. Бильярд, эмиэ атын спорт көрүҥнэрин курдук, норуоттар икки ардыларынааҕы суолталаах быраабылалаах, кэккэ этикеттардаах. Ону эһиэхэ билиһиннэриэм уонна тэрилтэм аатыттан Кэбээйи нэһилиэгэр бильярд остуолун бэлэх уунабын” — диэн махтал ытыс тыаһынан Гаврил Прокопьевич этиитин түмүктээтэ.
Гаврил Прокопьевыһы уонна мустубут спортсменнары нэһилиэк баһылыга А.Н.Кобяков эҕэрдэлээтэ: “Улуустааҕы аһаҕас турнир кыттыылаахтарыгар эҕэрдэ! Бу турнир ветеран спортсменнарбыт Н.А.Данилов, С.Н.Семенов уонна С.Т.Левин, аҕа түмсүүтүн көҕүлээһиннэринэн тэрилиннэ. Кинилэр Гаврил Прокопьевичка быһа тахсаннар, балаһыанньаны билиһиннэрэннэр, биир дойдулаахпыт биһиэхэ утары баран бүгүҥҥү турнирбыт тэриллэн, муһуннубут”. Ити кэннэ Андрей Николаевич спортсменнарга ситиһиини, кыайыыны баҕарда уонна Гаврил Прокопьевичка эр киһи мааны тэрилин саха быһаҕын бэлэхтээтэ.
Бу турнир тэрийээччитэ буолбут Кэбээйи нэһилиэгин аҕа түмсүүтүн салайааччыта И.И.Иванов: “Бүгүҥҥү тэрээһиҥҥэ олохтоох хамаандаҕа 17 спортсменнаахпыт. Биһигини көҕүлээччилэринэн бэтэрээннэрбит Н.А.Данилов, С.Т.Левин уонна С.Н.Семенов буолаллар. Кинилэр эдэрдэри түмэ тардан бу оонньууга уһуйдулар. Билигин ыччаттар, орто саастаахтар оонньууга лаппа киирсэн эрэллэр.
Бүгүҥҥү турнирга спонсордарынан олохтоох дьаһалта уонна аҕа түмсүүлэрэ буоллубут. Хайдах кыахтаахпытынан тэрийэ сатаатыбыт. Турнир хос иһигэр буоларынан сибээстээн залга көстө турарын курдук тэрийдибит. Онон сэҥээрээччилэр, ыалдьааччылар мэһэйэ суох күрэхтэһии хаамыытын көрөр кыахтаахтар,” — диэн кэпсээтэ. Иннокентий Иннокентьевич чуолаан Гаврил Прокопьевичка, олохтоох дьаһалтаҕа, нэһилиэк олохтоохторугар махталын биллэрдэ.
Мастаах нэһилиэгин хамаандатын хамандыыра П.Е.Афанасьев бу спортка киирбитэ балачча буолбут. Улуустааҕы турнирдарга бириистээх миэстэлэри ылаттаан, бүгүн турнирга күрэхтэһэ кэлэ сылдьар: “Биһиги Мастаахтан 3 буолан кэллибит. Мукучу, Арыылаах хамаандаларын кытта аргыстаһан икки массыынанан тибии бөҕөнү хаһан, син өр айаннаан кэлэммит күрэхтэһэ сылдьабыт. Бүгүҥҥү турнир тэрээһинэ үчүгэй.
Биһиги нэһилиэккэ урукку сылларга кыра остуолга оонньуур этибит. Улуус турнирдарын ыыттааччыбыт. Мантан С.Н.Семенов, Н.А.Данилов, С.Т.Левин буоланнар тиийээччилэр. Кинилэр биһиэхэ элбэх уопуту биэртэрэ. Семен Николаевиһы кыраһыабайдык, эрэллээхтик оонньуур спортсмен быһыытынан билинэбит. Киниттэн элбэххэ үөрэммиппит мэлдьэҕэ суох. Онон аҕа табаарыстарбытыгар махтанабыт!” — диир Прокопий Егорович.
Мастаах хамаандата спортзалларыгар дьарыктаналлар эбит. Быйыл олохтоох дьаһалта уонна бильяры сэҥээрээччилэр көмөлөөннөр стандартка эппиэттиир остуолу ылыммыттар. Инники сылларга улуустааҕы турнирдары календарнай былаана суох бэйэлэрэ тэрийэн ыытар эбит буоллахтарына, билигин Мастаахтар Александр Петров кэриэһигэр анаан былааннаммыт турнирдары тэрийэллэр.
Бу турнир көҕүлээччилэриттэн биирдэстэрэ, “Дархан” аҕам саастаах аҕалар түмсүүлэрин бастыҥ аҕата С.Т.Левин буолар: “Биһиги бу оонньууну биэс сыллааҕыта саҕалаабыппыт. Ол саҕаттан баҕарар баҕабыт стандартка эппиэттиир остуол этэ. Дьэ, ол баҕабытын толорон бэйэбит ыччаппыт, Дьокуускай куоракка бильярд оонньуутугар бэтэрээннэргэ чемпион оонньооччу Гаврил Прокопьевич остуол бэлэхтээн, бүгүҥҥү күрэхтэһиибитин тэрийдибит. Күрэхтэһии сыала-соруга диэн чөл олоҕу көҕүлээһин, эдэр дьону спорт көрүҥэр сыһыарыы”. Савелий Тимофеевич бильярдка эдэр эрдэҕиттэн оонньообут буолан, бу спорт көрүҥүн олус сөбүлүүр.
Бүгүҥҥү турнир түмүгүн кылаабынай судьуйа Н.А.Данилов маннык кэпсээтэ: “Икки күннээх турнир түмүгэр ким бэлэмнээх, кыайыыга дьаныардаах үчүгэй түмүгү ситистэ. Ол курдук, турнир чемпионынан таҕыста Кэбээйи нэһилиэгин хамаандатыттан И.Д.Сметанин. Иннокентий Дмитриевич Кэбээйитээҕи ОДьКХ үлэһитэ, эдэр ыал аҕата. 2 миэстэҕэ тигистэ Мукучу орто оскуолатын учуутала А.Н.Егоров. 3 миэстэни ылла Кэбээйи хамаандатыттан Е.П.Габышев. Кыайыылаахтарга дипломнар, харчынан бэлэхтэр уонна кубоктар туттарылыннылар”.
Маны таһынан Ил Түмэн депутатыгар кандидат С.И.Терехов анал бирииһин, “Байанай” маҕаһыын 5000 солкуобайдаах сертификатын ылла “Кыайыыга дьулуурун” номинацияҕа тиксибит С.С.Каримов. Онтон “Түргэн кыайыы” номинацияҕа тигистэ О.П.Максимов. Октябрин Петрович күөн көрсөөччүтүн 3 мүнүүтэ 11 сөкүүндэнэн кыайда. Бу номинацияҕа бирииһи туруорда Кэбээйи нэһилиэгин аҕаларын түмсүүтэ.