Нам улууһун Ленскэй нэһилиэгэр баар улуус саамай кырдьаҕас үөрэҕин кыһата, И.С. Гаврильев аатынан Нам 1-кы №-дээх орто оскуолата 145 сыллаах өрөгөйдөөх үбүлүөйүн көрсө «Көлүөнэлэр көрсүһүүлэрэ» ыһыах тэрийдэ. Бу күн оскуола сайдыытын историята ырылхайдык көрдөрүлүннэ.
1872 с. Саха сирин губернатора, тойон Де Витте ыйааҕынан Эҥсиэли хочотугар, Куонта Кириэскэ бастакы үөрэх кыһата – биир кылаастаах норуодунай училище аһыллан, үөрэх-билии акылаата саҕаламмыт. Намнааҕы Предтеченскэй таҥара дьиэтин иһинэн аһыллан үлэтин саҕалаабыт биир кылаастаах кыһаҕа Нам улууһун нэһилиэктэриттэн Хомустаахтан, Хамаҕаттаттан, Куһаҕан Ыалтан, Бөтүҥтэн, Модуттан, Көбөкөнтөн 9 оҕо талыллан үөрэхтэнэр дьолго тиксибиттэр эбит. Сэбиэдиссэйинэн сахалартан бастакы үөрэхтээх Дүпсэ улууһуттан Платон Афанасьевич Ушницкай анаммыт.
1941-45 Аҕа дойду улуу сэриитин сылларыгар пионердар оҕуруокка, ыһыыга, хомуурга, оттук бэлэмнээһинигэр көхтөөхтүк кыттыбыттар, сэриигэ барбыт дьоннор дьиэ кэргэттэригэр көмө оҥороннор «Тимуровскай» хамсааһыны саҕалаабыттар. Бу кэмнэргэ оскуола директорынан саха биллиилээх драматура Степан Павлович Ефремов үлэлээбит. 1994 с. учууталлар уонна үөрэнээччилэр «Советская Якутия» диэн танковай колонна тутуутугар 10 200 солк. хомуйан ыытан, Иосиф Сталин илии баттааһыннаах Үрдүкү кылаабынай командованиеттан эҕэрдэ телеграммата туппуттар.
1960 с. Нам оскуолата орто оскуола статуһун ылбыт. Ити кэмнэргэ оскуола выпускниктара «Оскуола. Производство. Үрдүк үөрэх» диэн девизтээх нэһилиэктэргэ тутуспутунан үлэлии барбыттар. Бу сыл икки этээстээх саҥа таас оскуола тутуллубут. 70-80 сс. бастакы физико-математическай, политехническай хайысхалаах кылаас аһыллыбыт. Сэбиэскэй тутул кэмигэр И.Д. Винокуров-Чаҕылҕан аатынан пионерскай дружина үлэтэ күөстүү оргуйбут. 1986 с. 500 миэстэлээх аныгылыы тииптээх таас оскуола үлэҕэ киирбит. 1994 с. үөрэҕирии ситимэ сайдан оскуола баазатыгар улуустааҕы гимназия тэриллибит. 1997 с. 12 кылаастаах политехническай хайысхалаах оскуола буолбут.
Бүгүҥҥү күҥҥэ СӨ Үөрэҕин министерствотын чэрчитинэн ыытыллар Ил Дархан гранын күрэҕэр оскуола өрөспүүбүлүкэтээҕи инновационнай былаһаакка статуһун сүктэ, С.Н. Донской-II аатынан Үөрэҕи сайыннарар уонна идэни үрдэтэр институт базовай оскуолата буолан, Федеральнай стажировкаланар былаһаакка аатын ылла.
Үбүлүөйдээх үөрэх сылын 662 үөрэнээччи түмүктээтэ. Олортон 48 үөрэнээччи үөрэх туйуна буоллулар, 206 оҕо «4» уонна «5» сыанаҕа үөрэммиттэр. Оскуоланы 25 үөрэнээччи бүтэрээри биир кэлим экзамены туттардылар. Оскуола директорынан СӨ үөрэҕин туйгуна, Салбаҥ нэһилиэгин уонна Нам улууһун Ытык киһитэ, «Гражданскай килбиэн» бэлиэ хаһаайына Екатерина Петровна Габышева таһаарыылаахтык үлэлии сылдьар.
Оскуола үөрүүлээх тэрээһинигэр түһүлгэҕэ ыҥырыылаах ыалдьыттар, оскуола коллектива, араас кэмҥэ үлэлээн ааспыт учууталлар, ветераннар, 1950 сылтан саҕалаан бүтэрбит выпускниктар, билиҥҥи үөрэнээччилэр сэлэлии хааман киирдилэр.
Ыҥырыылаах ыалдьыттарынан СӨ Гражданскай уопсастыба институттарын сайыннарыы миниистирэ, Нам улууһун куратора Сардана Гурьева, «Ил Түмэн» государственнай мунньаҕын депутата, Сокуону толоруу уонна государственнай тутуу бастайааннай комитетын председателэ Алексей Еремеев, Нам улууһун баһылыга Александр Атласов, Нам улууһун депутаттарын Сэбиэтин председателэ Иван Попов уо.д.а. буоллулар.