Арассыыйа Бырабыыталыстыбата 2016 сыл олунньу 5 күнүнээҕи 164 №-дээх Дьаһалыгар олоҕуран, Арассыыйа аҕам саастаах дьонугар сыһыаннаан 2025 сылга диэри дьаһаллар стратегияларын олоххо киллэриини бигэргэппитэ. Онтон ааспыт сыл ахсынньытыгар СӨ Ил Дархана «2016-2025 сс. Саха сиригэр аҕам саастаах дьону кытта үлэ систиэмэтин бөҕөргөтүү» туһунан Дьаһалга илии баттаабыта. Аҕам саастаах дьоҥҥо кыһамньылаах сыһыаны, көмөнү оҥоруу, сүрүн соругунан уопсастыбаҕа сыһыарыы буолар.
Тохсунньу 19-20 күннэригэр Ньурба улууһугар Ньурбатааҕы бэтэрээннэр сэбиэттэрэ тэрийиитинэн, Чаппанда нэһилиэгэр бэтэрээннэр өрөспүүбүлүкэтээҕи форумнара буолан ааста. Тэрээһин Кыайыы 75 сылын көрсө эрдэттэн бэлэмнэниигэ олоҕуран барда. Маннык хабааннаах форум биһиги улууска иккис сылын ыытыллар. Форуму К.Федоров бэрэссэдээтэллээх улуустааҕы бэтэрээннэр сэбиэттэрэ үрдүк тэрээһиннээхтик ыытта.
Форумҥа Дьокуускай куораттан СӨ сэрии уонна үлэ бэтэрээннэрин сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ В.Иванов, «Ассоциация судей в отставке в РС (Я)» уопсастыбаннай тэрилтэ бэрэссэдээтэлэ В.Васильев, СӨ «Аҕа дойду сэриитигэр Кыайыы. 1941-1945 сс.» СӨ судаарыстыбаннай бүддьүөт тэрилтэтин сүрүннүүр исписэлииһэ Н.Васильева, РФ Пенсионнай Фондун отделениетын кылаабынай исписэлииһэ А.Прокопьева, РФ уонна СӨ үтүөлээх артыыһа А.Самсонов, түөрт Бүлүү, Мэҥэ-Хаҥалас, Горнай улуустарыттан делегациялар көхтөөхтүк кытыннылар.
Ыалдьыттар Ньурба оройуонун дьаһалтатыгар улуус баһылыгын социальнай боппуруоска солбуйааччы Леонид Кими көрсөн иһирэх кэпсэтии буолла. Леонид Семенович ыалдьыттарга «Ньурба сэрии сылларыгар. 1941-1945» саҥа кинигэни бэлэх туттартаата. Кырдьаҕастар олорор интернат-дьиэлэригэр көрсүһүүгэ СӨ үтүөлээх артыыһа Александр Самсонов хас да ырыаны бэлэхтээтэ. Аҕам саастаахтар Александр Парфеньевиһы астына истэллэрин биллэрэн, дохсун ытыс тыаһынан көрүстүлэр.
Салгыы ыалдьыттар сэрии бэтэрээннэригэр Адиянов Григорий Прокопьевичка, Ефремов Илья Гаврильевичка, сэрии бэтэрээннэрин огдооболорун кытары дьиэлэригэр көрүстүлэр, туох кыһалҕалаахтарын иһиттилэр. Бэтэрээннэр уонна сэрии огдооболоро биир сүрүн кыһалҕаларынан федеральнай бүддьүөттэн көрүллэр чэпчэтиилээх эмтэр оройуон аптекатыгар үксэ суохтарынан, чааһынай аптекалартан сыаналаах эмтэри атыылаһалларын эттилэр. Маннык балаһыанньа бэтэрээннэргэ күчүмэҕэйдэри үөскэтэрин эттилэр. Поликлиникаҕа харах, терапевт быраастарыгар көрдөрөр уустугурбутун туһунан Аҕа дойду сэриитин бэтэрээнэ Григорий Адиянов эттэ. Эбиэт кэннэ «Норуоттар доҕордоһуулара» түмэлгэ, авиация бэтэрээнэ, Ньурба оройуонун бочуоттаах гражданина Тихонов М.А. тэрийбит түмэлигэр сырыттылар. Киэһэ Ньурбатааҕы көһө сылдьар драматическай театрга Александр Самсонов кэнсиэрэ буолла.
Үлэ иккис күнүгэр Чаппандаҕа форумҥа бэтэрээннэр сэбиэттэрин бэрэссэдээтэллэрэ үлэлэрин-хамнастарын сырдаттылар, туһааннаах этиилэри оҥордулар. Холобур, Сунтаартан бэтэрээннэрин сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ, аҕам саастаах Спиридонов Н.Н., Үөһээ Бүлүү бэтэрээннэрин сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Чычахов И.Е. сэрии сылларын оҕолоругар дьиэнэн хааччыйыыттан саҕалаан өйөбүл көрүллэрин туруорустулар. Бүлүүтээҕи бэтэрээннэр сэбиэттэрин президиумун чилиэнэ Седалищев Д.С. эдэр ыччаты патриотическай тыыҥҥа иитиигэ үлэлэһэллэрин, биллиилээх буойуннар тустарынан ыччакка сырдатар, билиһиннэрэр кэм кэлбитин эттэ. Саха сирин телевидениетигэр бэтэрээннэргэ аналлаах «Правовой канал» баар буоларыгар этии киллэрдэ.
Форум кэмигэр Чаппандатааҕы Н.Т.Степанов аатынан кыраайы үөрэтэр түмэлгэ көлүөнэлэр көрсүһүүлэрэ буолла. Салгыы Аҕа дойду сэриитигэр охтубут буойуннарга аналлаах пааматынньыкка гирлянда уурдулар. Ол кэннэ «Дьоҕур» КК министиэристибэлэр уонна ведомстволар бэрэстэбиитэллэрэ биэнсийэ, социальнай өҥө боппуруостарыгар сүбэ-ама биэрдилэр. Дьон-сэргэ маннык тэрээһини улаханнык сөбүлээн, сэргээн, кэлэр өттүгэр өссө тэрийэри көрдөстүлэр.
Ырыаһыт, Ньурбаттан төрүттээх А.П.Самсонов биир дойдулаахтарыгар өрөгөйдөөх Улуу Кыайыы ырыаларын бэлэхтээтэ. Бальнай үҥкүү, оһуохай күрэһэ, остуол национальнай оонньууларыгар (хабылыкка, хаамыскаҕа) күрэхтэһиилэр буоллулар.
Түмүккэ рессовет бэрэссэдээтэлэ Иванов В.О. Ньурба дьонугар-сэргэтигэр туһаайан бу курдук эттэ: «Быйыл өрөспүүбүлүкэтээҕи сэбиэт тэриллибитэ 30 сылын, Кыайыы 75 сылын көрсө эрдэттэн бэлэмнэниигэ олоҕуран форуму улуустааҕы бэтэрээннэр сэбиэттэрэ, улуус дьаһалтата үрдүк таһымнаахтык тэрийдэ. 2017 сыл Октябрьскай өрөбөлүүссүйэ 100 сылын бэлиэтииригэр, Сэбиэт бэрэссэдээтэллэрин кытары инники былааммытыгар, сайын от ыйыгар Бүлүү бөлөх оройуоннара кыттыылаах Бүлүү куоратыгар бэтэрээннэр региональнай спартакиадаларын ыытарга торумнастыбыт. Аҕам саастаах дьон санааларын үллэһиннилэр. Түгэнинэн туһанан улуус дьаһалтатыгар, чуолаан Ким Васильевичка махталбын биллэрэбин.»
РФ, СӨ үтүөлээх артыыһа Самсонов А.П.: «Мин ийэм Куочай нэһилиэгин Александровкатыттан төрүттээх. Ийэм дойдутун дьоно-сэргэтэ олус үчүгэйдик көрүстүлэр. Ыччаты патриотическай тыыҥҥа иитиигэ сыһыаннаан, Ньурбаҕа ыччаттары кытары өссө көрсүһүү оҥорорбор улуус салалтата ыҥырда. Ньурба олохтоохторугар чэгиэн доруобуйаны, нус-хас эйэлээх олоҕу баҕарабын!»- диэн үөрүүтүн үллэһиннэ.
Аҕа дойду уоттаах сэриитэ оччотооҕу сэрии оҕолоругар оспот бааһы хаалларбыта. Түүннэри-күннэри улахан дьону кытары аччык сылдьан үлэлэһэн, аас-туор олоҕу олорон ааспыттара сэрии тыыннаах тулаайахтара. Форум кыттыылаахтара ол кэми санаан улаханнык уйадыйан, хараастан ыллылар. Уодаһыннаах сэрии буолбатын диэн бары биир санаалаахтарын аҕам саастаахтар ньиргиччи эттилэр, ытыстарын тыаһынан эйэни уруйдаатылар.
Онтон биһиги, ытык кырдьаҕастарбыт олохторун салгыыр көлүөнэ дьон, кыайыыны сэриигэ, тыылга уһансыбыт буойуттарга доруобуйаны, чэгиэн сылдьаргытыгар баҕара хаалабыт.