Кулун тутар 25 күнүгэр Албан Аат орден толору кавалера Дмитрий Ананьевич Петров аатынан Ытык Күөл 2№-дээх орто оскуолата тэриллибитэ 50 сылын бэлиэтиир тэрээһин ыытылынна. Бу күн 1967 сыллаахха бастаан бүтэрбиттэртэн саҕалаан, 2016 сыллааҕы выпустарга тиийэ араас көлүөнэ дьон үөрэ-көтө муһуннулар.
Бастакыттан саҕалаан үлэлээбит, билигин үлэлии сылдьар учууталлар бырааһынньыктыы оҥостон, долгуйа үөрэн үөрэнээччилэрин, үөлээннээхтэрин кытта күө-дьаа кэпсэтэ, сүргэлэрэ көтөҕүллэн сылдьаллара хас биирдии киһи дууһатын үөрүүнэн толордо. Бу бэлиэ түгэҥҥэ бастакы выпустарга Дмитрий Ананьевич улахан кыыһа, омук тылын учуутала, советскай-партийнай үлэ бэтэрээнэ, СӨ культуратын үтүөлээх үлэһитэ, госсулууспатын, бэчээтин туйгуннара Астра Дмитриевна Петрова баара ордук кэлиҥҥи көлүөнэ выпустарга долгутуулаах буолла. Петровтар оҕолоро, сиэннэрэ бу оскуолаҕа ситиһиилээхтик үөрэммиттэрэ. Кинини кытта бииргэ үөрэммит, бу оскуолаҕа алын сүһүөх кылаастарга соторутааҥҥа диэри учууталлаабыт, билигин дьиэтээҕи үөрэтиигэ үлэлиир Ирина Семеновна Слепцова (Толстякова), Тааттыныскай нэһилиэккэ уһуннук сэкирэтээринэн үлэлээбит Галина Васильевна Васильева (Матаннанова) истиҥ кэпсэтиилэргэ кытыннылар. Оскуолаҕа үөрэммиттэр испииһэктэрин сыныйан көрдөххө, билигин да кинилэр оҕолоро, сиэннэрэ тиһигин быспакка үөрэнэллэрэ үөрүүлээх. Ол аата учууталлар көлүөнэттэн көлүөнэҕэ сөбүлэтэн, ис сүрэхтэриттэн үлэлииллэрэ дьиэ кэргэттэргэ быстыбат ситим баарыттан көстөрө хайҕаллаах.
Өссө кэрэхсэбиллээҕэ, үөрүүлээҕэ, аҕыс кылаастаах оскуолаттан Ытык Күөл орто оскуолатыгар тахсыбыттарга 1976 сыллаахха бүтэрбиттэртэн «Тааттыныскай нэһилиэк» МТ баһылыга Е.И.Павлов, 1977 сыллаахтартан «Таатта улууһа» МО баһылыга М.М.Соров, баһылыгы солбуйааччы И.А.Сивцева, орто оскуола буолбут кэмтэн, 1992 сылтан билиҥҥэ диэри бүтэрээччилэртэн элбэх киһи үөрэхтээһин эйгэтин үлэһиттэрэ, норуот хаһаайыстыбатын араас салааларыгар ситиһиилээхтик үлэлээбит уонна үлэлии, идэ ылаары үөрэнэ сылдьар дьон кэлбиттэрэ буолар. Бастакы көлүөнэ алын сүһүөх кылаастар учууталлара үөрэнээччилэрэ билигин ыал эһэлэрэ, эбэлэрэ, улахан ааттаах-суоллаах дьон буолан сылдьалларын көрсөн, кэпсэтэн, оччотооҕу үтүө кэмнэри санаһан аастылар. Уһуннук, кылгас да кэмҥэ үлэлээбит араас предметтэр учууталлара үгүс выпустартан эҕэрдэ, махтал тылларын истибиттэрэ, сэмэй бэлэхтэри туппуттара ураты үөрүүлээх.
Үбүлүөйдээх тэрээһин кылаас чаастарыттан саҕаланна. Көрсүһүүлэргэ оскуола выпускниктара үөрэнээччилэргэ, учууталларга истиҥ-иһирэх ахтыылары оҥордулар. Салгыы Д.А.Петров оскуола олбуоругар баар пааматынньыгар сүгүрүйүү ыытылынна. Оҕолоро, элбэх сиэннэрэ үөрэммит, үөрэнэр, советскай-хаһаайыстыбаннай салайар үлэ бэтэрээнэ, поэт, алгысчыт И.И.Унаров сырдыгынан сыдьаайар алгыһынан үбүлүөй үөрүүлээх тэрээһиннэрэ аһылыннылар. «Олохпор олук буолбут оскуолам барахсан» оскуола сайдан кэлбит кэрдиистэринэн үлэ бэтэрээннэрин, учууталлары чиэстээһин учууталлар С.А.Никифорова тылларыгар, А.А.Новгородова мелодиятыгар «Оскуолабар» диэн гимни үөрэнээччилэр толорууларынан саҕаланна.
Улуус баһылыга М.М.Соров, үөрэҕирии улуустааҕы салалтатын начальнигын солбуйааччы, уһуннук бу оскуолаҕа химия учууталынан, директоры инновационнай үлэҕэ солбуйааччынан, үөрэнээччилэргэ уонна учууталларга кытта элбэх общественнай-тэрийэр, методическай-чинчийэр үлэлэри ыыппыт М.Н.Луковцева, директор Д.В.Сергеев, педагогическай үлэ бэтэрээннэригэр «Оскуола сайдыытыгар тус кылааты киллэрии иһин» бэлиэни туттартааһынынан, выпускниктар уонна үөрэнээччилэр ырыанан эҕэрдэлэринэн, үлэ бастыҥнарын наҕараадалааһынынан өрө көтөҕүллүүлээхтик ыытылынна.
Үбүлүөй кэрэхсэбиллээх өрүтүнэн оскуола историятын сиһилии кэпсиир «Герой аатын ааттатар тапталлаах оскуолам» историческай справкаларынан, ыстатыйаларынан, ахтыыларынан, хаартыскаларынан ситэриллибит кинигэни биһирэмнээһин буолла. Кинигэ 190 страницалаах, 28 салаалаах. Ырытыһыы кинигэҕэ киллэриллибит, араас кэмнэргэ үлэлээн ааспыт дьону кытта сэргэхтик ааста. Кэпсэтиини СӨ үөрэҕириигэ туйгуна, «Методист Якутии» бэлиэлээх, отуттан тахса сыл ситиһиилээхтик үлэлии сылдьар саха тылын уонна литературатын учуутала Е.И.Татаринова салайда. Кинигэни салааларынан оскуола урукку-билиҥҥи учууталлара, бэтэрээннэр сиһилии ырыттылар.
Өрөгөйдөөх түмүк тэрээһин – көлүөнэлэр көрсүһүүлэрэ. Бу түһүмэххэ бары сыллар выпускниктара күргүөмүнэн кэллилэр. Оскуола үөрэнэр кабинеттарын, библиотекатын, материальнай-техническэй базатын хаҥатыыга боччум бэлэхтээх кэлэн үөртүлэр.
Көрсүһүүгэ орто оскуола буолууга бастакы директорынан үлэлээбит Иосиф Игнатьевич Николаев уола, 1993 сыллааҕы выпускник, ситиһиилээхтик үлэлиир предприниматель, оскуола попечителэ, аҕатын аатынан стипендияны олохтообут Андрей Иосифович Николаев бииргэ үөрэммит доҕотторун кытта кэлэн истиҥ ахтыыны оҥордо, эҕэрдэтин тиэртэ. Бары көлүөнэ выпускниктар үөрэммит оскуолалара саҥаттан саҥа хамсааһыннары олоххо киллэрэн, өссө элбэх ситиһиилэринэн кынаттанан сайда турарыгар баҕардылар.
Үбүлүөй үөрүүтүн оскуола элбэх учууталлара, техническэй үлэһиттэрэ сыралаах, үтүө суобастаах үлэлэрэ үрдүктүк сыаналанан наҕараадалары тутуулара үрдэттэ. Ол курдук, алын сүһүөх кылааска үөрэнээччилэри уонна төрөппүттэри кытта айымньылаахтык 20-чэ сыл үлэлиир С.А.Никифорова СӨ үөрэҕириигэ туйгуна бэлиэни ылар чиэскэ тигистэ, Ил Түмэн Бочуотунай грамотата туттарылынна. Үөрэх үлэһиттэрин идэлэрин үрдэтэр уонна үөрэхтээһини сайыннарар институт «Методист Якутии» бэлиэтин сааһын тухары предметиттэн тутулуга суох элбэх учуутал методическай өттүнэн таһымнара үрдээһинигэр ахсаабат көмөнү ыытар, үгүс көлүөнэ ыччакка математикаҕа дириҥ билиини, суоттааһын сатабылын иҥэрэр педүлэ бэтэрээнигэр Н.М.Поповаҕа, Бочуотунай грамота нуучча тылын уонна литературатын учуутала В.И.Эртюковаҕа, алын сүһүөх кылаас учууталыгар М.Д.Захароваҕа, Ил Түмэн Бочуотунай грамотата биология, химия учуутала С.В.Сивцеваҕа, алын сүһүөх кылаас учууталыгар А.Г.Павловаҕа, «СӨ идэтийиигэ үөрэхтээһинин туйгуна» бэлиэ директоры инновацияҕа солбуйааччы И.Н.Поповка, Махтал сурук математика учуутала Е.С.Охотинаҕа, производственнай үөрэхтээһин маастардарыгар Я.Н.Спиридоновка, А.Е.Никифороваҕа, СӨ үөрэҕириигэ уонна наукаҕа министерствотын Бочуотунай грамотата директор Д.В.Сергеевкэ, педагог-библиотекарь М.Д.Мочкинаҕа, ИЗО уонна технология учуутала А.А.Бочуроваҕа, физика уонна информатика учуутала О.И.Чьямоваҕа, техническэй үлэһит Г.А.Васильеваҕа, Махтал сурук техническэй үлэһиттэр С.И.Винокуроваҕа, Д.Н.Новгородовка, повар Т.Н.Самсоноваҕа, СӨ ыччат уонна дьиэ кэргэн политикатыгар министерствотын Махтал суруга педагог-психолог С.А.Колодезниковаҕа, алын сүһүөх кылаас учууталыгар М.П.Рахлееваҕа туттарылыннылар.
«Таатта улууһа» МО, «Тааттыныскай нэһилиэк» МТ Бочуоттаах гражданиннарын ааттара педагогическай үлэ бэтэрээнигэр И.С.Слепцоваҕа иҥэриллибиттэрэ бары үөлээннээхтэрин, үөрэнээччилэрин үөртэ. «Таатта улууһа» МО Бочуотунай грамоталара омук тылын учууталыгар Ф.А.Спиридоноваҕа, нуучча тылын уонна литературатын учууталыгар М.Н.Большаковаҕа, «Таатта улууһун сайдыытыгар өҥөлөрүн иһин» 3-с степеннээх бэлиэни педагогическай үлэ бэтэрээннэрэ Н.М.Попова, И.А.Товарова, нуучча тылын уонна литературатын учуутала В.И.Эртюкова, «Таатта улууһун профсоюзнай хамсааһыннарын сайдыытыгар өҥөлөрүн иһин» бэлиэни омук тылын учуутала А.Г.Яковлева, физкультура учуутала И.Ф.Хоноруин ылбыттара дохсун ытыс тыаһынан бэлиэтэннэ. Элбэх киһи «Биир ньыгыл Россия» Бүтүн Россиятааҕы политическай партиятын Саха сиринээҕи салаатын эҕэрдэ суруктарынан, Бүтүн Россиятааҕы «Знание» общество Саха сиринээҕи салаатын «Признание заслуг», «Мастер слова» бэлиэлэринэн, Таатта улууһун депутаттарын Сэбиэтин, «Тааттыныскай нэһилиэк» МТ Бочуотунай грамоталарынан, «Тааттыныскай нэһилиэк сайдыытыгар өҥөлөрүн иһин» бэлиэнэн, Бочуотунай грамоталарынан, оскуола профсоюзнай үлэтигэр актыыбынай кыттыыларын иһин махтал суруктарынан, СӨ «Лига отцов» общественнай тэрилтэтин аҕа аатын үрдэтиигэ уонна дьиэ кэргэн бигэ туруктаах буолуутугар өҥөлөрүн иһин мэтээллэринэн, Махтал суруктарынан наҕараадаланнылар.
Үйэ аҥара үгүс көлүөнэ киһини билии-көрүү аартыгынан олохторун дьоһун миэстэтин булалларыгар бигэ тирэх буолар оскуола үбүлүөйдээх тэрээһиннэриттэн сайдар саҕахтара арылыннылар.