Ааспыт нэдиэлэ субуотатыгар Сунтаар улууһун уонна Тойбохой нэһилиэгин дьаһалталара, улуустааҕы тыа хаһаайыстыбатын управлениета, улуустааҕы «Урожай» уопсастыба тэрийиилэринэн Тойбохой нэһилиэгин Быыра сыһыытыгар «Күүлэй-2017» күрэх буолан ааста. Бу күүлэй күрэҕэ улууска биллэриллибит Тыа сирин үлэһит дьонун сылын, «Тойбохой» сопхуос 50 сыллаах үбүлүөйүн чэрчилэринэн, окко улуус былаанын толорор, илиинэн оттооһуну сөргүтэр, үйэтитэр сыаллаах ыытылынна.
«Күүлэй-2017» аһыллыытыгар Сунтаар улууһун баһылыга Анатолий Григорьев, улуустааҕы тыа хаһаайыстыбатын управлениетын начаалынньыга Иван Тихонов, улуустааҕы успуорт отделын исписэлииһэ Александр Николаев, Тойбохой нэһилиэгин дьокутаата Валерий Саввинов, нэһилиэк ытык кырдьаҕа Модест Петров күүлэй кыттыылаахтарыгар, ыалдьа кэлбит көрөөччүлэргэ от бырааһынньыгынан эҕэрдэ тылларын эттилэр.
Хамаанданан күрэхэ Сунтаартан «Тимир», Илимнииртэн «Хотой», Тойбохойтон «Күүлэй», «Тоҕой Сэлэ», Дьаархантан «Үчүгэй Үрэх» хамаандалар кытыннылар. Хамаандаҕа дьахтарыттан, эр киһититтэн тутулуга суох түөрт киһи баар буолуохтаах. Кыттааччылар эрдэттэн бэлэмнэммит 8 суотай иэннээх уолба сиртэн сэрэбиэй көмөтүнэн талан ылан, бары бииргэ охсон саҕалаатылар. Судьуйалар охсуу, бугуллааһын бириэмэтин, хаачыстыбатын сыаналыыллар. Хамаандалар ылбыт сирдэрин хайдах баҕарар, бэйэлэрэ билэллэринэн оттууллар. Ол эбэтэр, бастаан бары охсон баран мунньуохтарын да, икки-үс киһи охсор кэмигэр мунньуу да буолуон сөп.
Билигин эдэрдэр өлгөм оту ылаары араас тиэхиньикэ көмөтүнэн оттууллар. Ону аҕа саастаах дьон илиинэн оттооһун умнуллуо диэн сэрэхэдийэллэр. Быыра киэҥ сыһыытыгар ыытыллыбыт күүлэй күрэҕиттэн көрдөххө, уопуттаах отчуттар да, «хотууру илиибэр саҥа туттум» диэччилэр да бааллар. Кыттааччылар үлэлэрин хамыыта араас. Сорох сүүрэ сылдьар, сорох ыксаабакка, сөбүн көрөн хамсанар.
Старт биллэрэн, кыһыл былаах түспүтүн кэннэ, 1,5-2 чаас курдугунан күүлэй лидердэрэ көһүннүлэр. «Үчүгэй Үрэх» хамаанда кыттыылаахтара 16 чаас 13 мүнүүтэнэн бэриллибит сирдэрин охсон бүтэрэн бугуллааһыҥҥа түһүннүлэр. Кинилэр кэннилэриттэн алта мүнүүтэнэн хаалан, Тойбохой «күүлэйдэрэ» күргүөмүнэн кыраабыл, атырдьах үрдүгэр түстүлэр.
Быһаарыылаах түгэн тиийэн кэлэн хамаандалар хамсаныылара өссө сытырхайда. 8 суотай иэннээх уолба сири күрэх саҕаланыаҕыттан 2 чаас 27 мүнүүтэнэн охсон, бугуллаан «Күүлэй» хамаанда бастакынан бүттэ. Баара-суоҕа икки мүнүүтэнэн хаалан «Үчүгэй Үрэх» иккиһинэн түмүктээтэ. Бу кэннэ илимниирдэр уонна сунтаардар илин-кэлин түһүстүлэр. «Тимирдэр» 2 чаас 34 мүн., «хотойдор» 2 чаас 54 мүн. буолан бараннар хотуурдарын ырыата тохтоото. «Хотой» хамаанда төһө да сүүрбэ мүнүүтэнэн хойутаан бүттэр, Илья Иванов эрдэттэн үс киһи кэнниттэн сүүрэ сылдьан бөдөҥ бугуллары туруорбут буолан уопсай түмүккэ кыранан хааллылар. «Тимир» – 3 чаас 8 мүн., «Хотой» – 3 чаас 12 мүн. «Тоҕой Сэлэ» хамаанда 3 чааһынан охсон, 3 чаас 20 мүнүүтэнэн мунньан бүтэрдэ.
Хамаандалар бары даҕаны хаачыстыбалаахтык үлэлээбиттэр. Онон, Тыа сирин үлэһит дьонун сылын, «Тойбохой» сопхуос 50 сыллаах үбүлүөйүн чэрчилэринэн, окко улуус былаанын толорор, илиинэн оттооһуну сөргүтэр, үйэтитэр сыаллаах «Күүлэй-2017» күрэҕэр I миэстэни, Сунтаар улууһун дьаһалтата туруорбут тыраахтар от охсор хотуурун Тойбохой нэһилиэгиттэн Семен Гуляев хапытааннаах «Күүлэй» хамаанда ылла. II миэстэҕэ уонна Тойбохой нэһилиэгин дьаһалтата туруорбут 40000 солк. харчыга Дьаархан нэһилиэгиттэн Павел Кырелов хапытааннаах «Үчүгэй Үрэх» хамаанда тигистэ. III миэстэ буолан, Сунтаар нэһилиэгиттэн кэлбит Афанасий Тимофеев хапытааннаах «Тимир» хамаанда улуустааҕы тыа хаһаайыстыбатын управлениета туруорбут 400 л сэлээркэ сэртипикээтин тутта. Маны, таһынан «Хотой» (хап. Карл Петров), «Тоҕой Сэлэ» (хап. Юрий Осипов) хамаандаларга «Камелек» сахалыы иһит наборун, күрэх кыттыылаахтара бары грамоталары туттулар.
Быйылгы күүлэйгэ эр дьону кытары тэҥҥэ күрэхтэспит соҕотох кэрэ аҥар Марта Тимофеева («Тимир»), саамай аҕа саастаах кыттааччы Иван Гуляев («Күүлэй») «Хочо» МУТ туруорбут 5 киилэ сиир арыы сэртипикээтин туттулар.